Cümle Türleri
Makale Sayfaları |
---|
Cümle Türleri |
YÜKLEMİNE GÖRE CÜMLELER |
ANLAMLARINA GÖRE CÜMLELER |
ÖĞELERİNİN DİZİLİŞİNE GÖRE CÜMLELER |
YAPILARINA GÖRE CÜMLELER |
Gösterilen Sayfa 5 / 5
YAPILARINA GÖRE CÜMLELER
Cümleler yapılarına göre 3 gurupta ayrılır.
A)Basit cümle
B)Birleşik cümle
C)Sıralı cümle
A)BASİT CÜMLE:
Tek yüklemi bulunan tek yargı bildiren cümlelerdir.
*Çalıkuşu, Damga, Acımak, Bir Kadın Düşmanı, Dudaktan, Kalbe romanları R.N. Güntekin' e aittir.
*Seninle bir daha görüşmeyeceğim.
*Halit Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünün edebiyatının en büyük romancısıdır.
*İkinci Yeni sanatçıları şiiri soyutlaştırmışlardır.
B) BİRLEŞİK CÜMLE:
Birleşik cümleleri dört gurupta incelenir.
1)GİRİŞİK BİRLEŞİK CÜMLE:
İçinde fiilimsi (isim fiil, sıfat fiil, zarf fiil)bulunan cümlelere denir.Fiilimsinin yer aldığı bölüme yan cümle asıl yüklemin bulunduğu bölüme de temel cümle denir. Bir cümlede kaç tane fiilimsi varsa o kadar yan cümle var demektir.
*Beni soranı, gördün mü? (Yan cümlecik Temel cümlenin b.li nesnesidir.)
*çalışan kazanır. (Yan cümlecik temel cümlenin öznesidir.)
*Seni görünce mutlu oluyorum. (Y.C.T.C nin Z.T dir.
*Seni seven insanları sen de sev.(Y.C.T.C nin B.li Nesnesidir.)
*Beni dinleyin herkese teşekkür etmek istiyorum
ÖRNEK Aşağıdakilerden hangisinde dizeler basit cümle oluşturmaktadır.
A)Mustafa Kemal barış olmuş. Gürül gürül akan ırmaklarda
B)Mustafa Kemal özgürlük olmuş Özgürlük diye çarpan yüreklerde
C)Mustafa Kemal bereket olmuş Uzanıp giden bu topraklarda
D)Mustafa Kemal türkü olmuş İnanmış
E)Mustafa Kemal ülkü olmuş
2)İç içe Birleşik Cümle (Kaynaşık Cümle):
Bir cümle başka bir cümlenin içinde yer alır ve onun bir öğesi olursa buna iç içe birleşik cümle denir.İç cümle temel cümlenin öznesi, nesnesi ya da başka bir öğesi olabilir.
*Ben gidiyorum. dedi. (iç cümle temel cümlenin nesnesi
iç cümle TC
*Ben büyüdüm, diyorsun. (iç cümle temel cümlenin
i.c TC
nesnesi durumundadır)
*Adam: beni burada bekleyin. dedi.( iç cümle temel cümlenin nesnesi durumundadır)
3)Şartı Birleşik Cümle:
Yan cümleciği – se,mi ile kurulan ve temel cümlenin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini koşula (şarta) bağlayan cümledir.
*Görürsem söylerim.
*Çalışmadın mı başarılı olamasın.
*Sen gelirsen ben de gelirim.
4) Ki'li BİRLEŞİK CÜMLE:
Ki bağlacıyla birbirine bağlanan cümlelere denir.
* Benimle konuş ki seni anlayayım.
* Dürüst ol ki insanlar sana güvensin.
* Düzenli çalış ki kazanasın.
* Şiir o kadar güzel okudu ki şaşırdım kaldım.
3) SIRALI CÜMLE:
İçinde birden çok tamamlanmış yargı bulunan cümlelere denir.Sıralı Cümleler 2 gurupta incelenir.
1)Bağımlı Sıralı Cümle
Öğrenilen en az biri ortak olan sıralı cümlelerdir.
* Yaşlı kadın buraya kadar geldi sizi sordu (özne ortak)
*Beni aramış ama bulamamış (özne ve nesne ortak)
*Türkiye de bu kitabı bastırmış satmıştı. (özne DT, N ortak)
*Onu bana beni ona şikayet eder. (yüklem ortak)
*Yazın Antalya ya gider orada gezerdik (özne ve zarf tümleci ortak )
2)Bağımsız Sıralı Cümle :
Öğelerinden hiçbiri ortak olmayan cümlelerdir.
*Evden sessizce çıktık sokakta lambalar yanmıyordu
*Yağmur durmuştu yollar çamurdan görünmüyordu
* O geziyordu ben çalışıyordum
*Deneme başka şeydir felsefe başka şeydir.
Not: Bazı kaynaklar ama fakat çünkü gibi bağlaçlarla birbirine bağlayan cümleleri bağlı cümle olarak kabul eder.
*Bu işe başlıyorum;ama bugün bitiremem.
*Sabahı severiz; çünkü gündüzün başlangıcıdır.
16 Yorum - Senin Görüşün Nedir?
Bizim öğretmenler daha güzel anlatıyorlar
Daha açıklamalı ve daha çok bilgi ve daha çok örnek vermelisiniz
Hoca 100ornek dedi be
Allah razi olsun cok sag ol
bence biraz daha ayrıntılı olmalı
Bence burada bazı şeyler eksik
Öğretmenimiz daha güzel anlatıyor
Bence çok güzel kim ypmışsa teşekkür ederim onun sayesinde 95 aldım
Güzelmiş ama çok az bana 100 tane gerekli
CÜMLELER ARTIK YARDIM BEKLİYO ÇOK AZ CÜMLE VE LÜTFEN ALTINI ÇİZİN
Bence güzel eline saglik
Size çok teşekür ederim
Bana çok yardımcı oldunuz ????????????
Biraz
daha fazla örnek olabilirdi
Normalde 31 tane olması şazım ama siz çok az koymuşsunuz
Normalde hocalar bize 31 tane örnek olarak anlattılar ben çoğunu anlamadım sizin de daha fazla örnek koymanız lazım
Ya ben sabahtan beri bu cümlelere çalışıyorum sınavlara hazırliyom inşallah güzel puan alırım ben 100%80 bekliyorum inşallah alırım