Serbest Radikal Tepkimeleri

Makale Sayfaları
Serbest Radikal Tepkimeleri
Halojenlerin Göreceli Etkinlikleri
Hidrojen Çıkarılması
Piroliz
Otooksidasyon
Polimerler

04.03. Polimerler
Polimerler, çok büyük, dev moleküllerdir. İpek, kas elyafı ve enzimler gibi proteinler, nişasta ve selüloz gibi polisakkaritler ve nükleik asitler doğal olarak oluşan polimerlerdir. Sentetik kauçuk ve naylonu ise sentetik polimerlerdir. 

Polimerler, üç genel sınıf içinde toplanabilir. Birincisi, kauçuk gibi elastik özellik gösteren polimerler olup, bunlara elastomerler denir. İkincisi, pamuk, ipek ya da naylon gibi life benzer yapıdaki polimerlerdir ve bunlara elyaflar adı verilir. Üçüncüsü ise, plastiklerdir. Bunlarda ambalaj malzemeleri ince tabak haline getirilebilen, oyuncaklar gibi kalıplanabilen ya da kaplanabilen polimerlerdir. 

Birçok polimer, radikalik tepkimelerle elde edilir. Bir polimer, küçük birimlerin binlerce kez tekrarlanmasından oluşur. Tekrarlanan bu birimlere monomer denir. Bir polimerleşme tepkimesinde, ilk ürün dimerdir (İki birim). Sonra trimerler, tetramerler ve bir dizi tepkime basamağından sonra polimer molekülleri oluşur. Herhangi bir atom ya da atom grubu ayrılmaksızın monomerlerin birbirine katılmasıyla oluşan polimerlere katılma polimerleri denir.



Radikalik bir polimerleşme tepkimesi O₂ ya da peroksit gibi bir başlatıcı veya bir katalizör ile başlar. Polimer, bir zincir-gelişme basamağı sonucunda oluşur. 

Örnek olarak, stirenin polimerleşmesini ele alalım. 

Bu tepkimede başlama basamağı, başlatıcının radikallere bölünmesidir. Başlatıcı radikal, karbon-karbon çift bağının pi elektronlarına etkir. RO^. ve karbon arasında yeni bir sigma bağı oluşurken, aynı zamanda yeni bir radikal meydana gelir. Oluşan yeni radikalde büyüyen zincire ikinci bir monomer katmak üzere başka bir karbon-karbon çift bağına etkir. 

Başlama:

ROOR à       2 RO^. 
Gelişme:


Kurumsal olarak, zincir sürekli büyümelidir, ancak bu olmaz. Polimerleşmelerde sonlanma basamakları, tipik sonlanma basamakları gibidir. İki radikal karşılaşarak birleşebilir, ya da iki radikalden biri alkene yükseltgenirken diğeri alkana indirgenerek bozunmaya uğrayabilir (Disproporsiyon).


Stiren molekülleri, iki şekilde birleşerek polistiren oluşturabilir. (1) Başkuyruk ya da (2) Baş-baş ya da kuyruk-kuyruk şeklinde.